Trudna sztuka improwizacji?

Czy zastanawialiście się kiedyś nad wykorzystaniem improwizacji w biznesie? Ja zainteresowałam się tym tematem po otrzymaniu informacji na temat wystawy zatytułowanej "Przyjdźcie, pokażemy Wam, co robimy. O improwizacji tańca", ale o tym za chwilę...

Zacznijmy od definicji improwizacji. Improwizacja pojawia się tak naprawdę w każdej dziedzinie m.in. w muzyce, tańcu, literaturze, biznesie, a nawet w życiu codziennym. Oznacza ona rzecz, akcję, czynność dokonaną bez przygotowania i planu. Improwizacja wykorzystywana jest również w ruchu, dzięki technikom tańca i metodom pracy z ciałem, opartym na psychologii i sztuce.  Metoda ta reprezentuje jedną z wiodących obecnie idei połączenia treningu tańca i sprawności fizycznej z odczuwaniem i odprężeniem. Dzięki niej możliwa jest także integracja ciała ze sferą psychiczną oraz rozszerzenie form osobistej ekspresji (pewność i spontaniczność, samoakceptacja, harmonia) i wszelakich form kreacji. „Improwizacja ruchu i symbolika ciała" (bo tak nazywa się właśnie owa metoda) pozwala zatem nabyć umiejętność improwizacji, czerpania inspiracji, odczuwania w tańcu lub podczas ruchu przestrzeni, formy, dynamiki, płynności, rytmu, impulsu, ciężaru ciała.

Jej autorem jest Detlef Kappert, doktor psychologii, tancerz i psychoterapeuta terapii behawioralnej. Studiował on psychologię oraz taniec w Bochum, Essen, Berlinie, Nowym Jorku i Haiti. Napisał pracę doktorską właśnie na temat połączenia treningu tańca z artystyczną ekspresją i osobistym rozwojem. Kappert pracował jako wykładowca w Instytucie Sportu, Instytucie Pedagogiki Wolnego Czasu i Pedagogiki Rodzinnej w Getyndze, Union Francaise pour le Sport Adapte, Universitas Sportiva Guyaquil (Ekwador), Universitas de Las Palmas Gran Canaria oraz niemieckim Stowarzyszeniu Dobroczynnym, a obecnie prowadzi Instytut Dynamiki Tańca i Ruchu w Essen.

Bardzo często improwizację wykorzystuje się również w biznesie. Co sprawia, że improwizujący przedsiębiorca częściej odnosi sukces, aniżeli porażkę i od czego zależy skuteczność takiego działania?

Improwizacja w biznesie nie jest czymś irracjonalnym, albowiem z reguły jest reakcją na nieprzewidziane warunki prowadzenia własnego przedsięwzięcia bądź niespodziewaną ich zmianę. Sprowadza się do tego, iż często „w locie” podejmujemy plan i komponujemy zasoby, dzięki którym możemy go zrealizować. Wielu przedsiębiorców rozpoczyna budowę własnego biznesu nie w oparciu o biznesplan, ale po prostu improwizując.

Aby móc zbadać skuteczność improwizacji w biznesie, zapewne niezbędne do tego celu jest przeprowadzenie analiz na wielu płaszczyznach, począwszy od zachowań poszczególnej osoby, przez zachowania organizacji razem z jej szczeblami i strukturami organizacyjnymi, aż po ich interakcje z warunkami stwarzanymi przez środowisko społeczne. Wedle nowych badań odnośnie wykorzystania improwizacji w prowadzeniu działalności gospodarczej, które przeprowadził Keith M. Hmieleski z Texas Christian University w otoczeniu niestabilnym i bardzo nieprzewidywalnym improwizacje przedsiębiorcy przynoszą pozytywny skutek wtedy, gdy towarzyszy im realistyczny, a nie przesadzony optymizm, albowiem ów nadmierny optymizm pozbawia improwizację skuteczności. Jeśli zaś chodzi o otoczenie stabilne, to w takim środowisku improwizacje nie przynoszą pozytywnego rezultatu.

Nancy Stark Smith i Alan Ptashek podczas pokazu kontakt improwizacji, 1979, fot. Erich Franz

Tych z Państwa, których zainteresował temat improwizacji tańca zapraszamy na wystawę w nowej przestrzeni Muzeum Sztuki ms² w Łodzi. Będzie ją można zobaczyć  od 7 czerwca do 20 października br. Jej tytuł jest zapożyczeniem nazwy cyklu pierwszych pokazów kontakt improwizacji (“You come. We’ll show you what we do” – tournée Steve’a Paxtona i praktyków skupionych wokół niego, które odbyli w 1973 roku na zachodnim wybrzeżu Stanów Zjednoczonych). Natomiast koncepcja wystawy zakłada ciągłą zmianę, jej program wypełniony jest wydarzeniami o różnym formacie, zachęcającej do przemieszczania się w nieschematyczny, nieprzewidywalny sposób.

Ekspozycja prezentuje filmy dokumentujące (od lat 70 po 90 XX wieku) działania znanych tancerzy i choreografów, takich jak Steve Paxton, Yvonne Rainer, Nancy Stark Smith czy Lisa Nelson. Wystawa obejmie też warsztaty, pokazy, spektakle, wykłady, a jej podsumowaniem będzie premiera książki, zawierająca tłumaczenia tekstów ukazujących improwizację ruchu z perspektywy praktycznej, historyczno-analitycznej oraz filozoficznej.

Agnieszka Nowakowska