Jad jednego z największych na świecie i najbardziej jadowitych węży środkiem przeciwbólowym nowej generacji.

Związki uśmierzające ból pochodzące z jadu czarnej mamby afrykańskiej – największego i najszybszego z jadowitych węży zamieszkujących Afrykę – są tak silne, jak niektóre leki opioidowe, w tym morfina, a co więcej – nie wywołują ryzyka niewydolności oddechowej czy pozostałych skutków ubocznych typowych dla innych silnych środków przeciwbólowych. Związek ten uzyskali badacze z francuskiego Instytutu Farmakologii Molekularnej i Komórkowej (Institut de Pharmacologie Moléculaire et Cellulaire). Wyizolowali oni z jadu białka o nazwie mambalginy.  Stanowią one zaledwie 0,5 proc. wszystkich białek wchodzących w skład toksycznego koktajlu.

Wcześniejsze badania wykazały, że jad niektórych węży zawiera toksyny mogące wywołać ból poprzez aktywację w centralnym i obwodowym układzie nerwowym specyficznych kanałów jonowych wrażliwych na kwasy. Francuscy naukowcy, pod nadzorem Anne Baron, stwierdzili, że dzięki izolacji peptydów hamujących aktywność tych kanałów, ból może zostać zminimalizowany lub nawet całkowicie wyeliminowany. Choć ich dokładna rola w tym procesie nie została jeszcze dokładnie poznana, w odróżnieniu od morfiny te wyselekcjonowane białka nie działają na receptory opioidowe, lecz blokują aktywność kanałów jonowych wykrywających kwasy. Transportują one jony przez błonę komórkową neuronu.

Odkrycie to zostało przetestowane na gryzoniach. "Ścieżki bólu są dość podobnę u myszy i ludzi, co daje nam pewność, że peptydy te będą skuteczne również u homo sapiens" powiedziała Baron, której wyniki badania pojawiły się w miniony piątek w czasopiśmie „Nature”.

Myszy, którym wstrzyknięto mambalginy, były w stanie wytrzymać zanurzenie ogona i łap w gorącej wodzie niemal dwukrotnie dłużej niż gryzonie z grupy kontrolnej. Naukowcy wierzą, że uda im się potwierdzić skuteczność peptydu także podczas badań z udziałem ludzi.

Jady węży oraz innych stworzeń, takich jak pająki i skorpiony, są od dawna stosowane w celach leczniczych. Nic więc dziwnego, że wiele nowoczesnych badań koncentruje się na wykorzystaniu trujących substancji na rynku farmaceutycznym.

Ze względu na swoją selektywność, toksyny zwierzęce są szczególnie cenne dla biomedycyny. Odkrycie francuskich naukowców jest zachęcające, jednak należy pamiętać, iż opracowanie nowego leku to proces 10 – 15- letni, w dodatku pochłaniający setki milionów dolarów.