Parę słów o RSI

RSI to jeden z najpopularniejszych oscylatorów w analizie technicznej wykresów. Skrót ten rozwija się jako Relative Strength Index, tj. Wskaźnik Siły Względnej.

Przy pomocy tego narzędzia można badać siłę trendu, jak również wyszukiwać sygnały kupna i sprzedaży walorów (w szczególności akcji). Wzór wygląda następująco:

Należy oczywiście omówić przyjęte oznaczenia. U to różnica pomiędzy ceną zamknięcia z aktualnego przedziału czasowego (np. dnia na giełdzie), a poprzednią ceną zamknięcia - o ile późniejsza cena zamknięcia jest wyższa. D to analogiczna różnica, ale w przypadku, gdy poprzednia cena zamknięcia była wyższa. A zatem RS to iloraz średnich wykładniczych ze wzrostów i spadków cen w ciągu ostatnich n notowań.

Przypomnijmy, czym jest krocząca średnia wykładnicza EMA. Jej wzór zazwyczaj prezentuje się w sposób rekurencyjny:

Oznaczenia są następujące:

EMA_akt – wartość średniej w danym momencie, którą chcemy obliczyć

Cena_akt – aktualna cena (może to być np. średnia cena z dnia lub cena zamknięcia)

EMA_poprz – poprzednia wartość EMA.

EMA może być liczona dla różnych okresów, np. dla 5, 10 czy 15 sesji. W teorii można sobie nawet wyobrazić branie pod uwagę wszystkich dostępnych danych, od samego początku notowań (czyli np. od debiutu giełdowego spółki). W praktyce tak się nie postępuje, acz niektórzy analitycy wykorzystują długoterminowe EMA, liczone dla 150 i więcej notowań.

Wróćmy do RSI. Jeśli rozważamy krótkoterminowy RSI, wówczas jego wahania będą spore. Z kolei dla RSI z długich okresów amplituda wahań okaże się relatywnie niewielka. Najczęściej stosuje się RSI 7-, 9- i 14-dniowe.

Wskaźnik przyjmuje wartości od 0 do 100, przy czym zaznacza się dwie szczególne linie: na poziomach 30 i 70 pkt (niekiedy jest to 20 i 80 pkt – w okresach wyraźnej bessy i hossy).

Jeżeli RSI przekracza od dołu górny poziom, wówczas przyjmuje się, że rynek jest wykupiony, tzn. wciąż jesteśmy w trendzie wzrostowym, ale spodziewać można się rychłego odwrócenia trendu. Odpowiednio: gdy RSI zejdzie poniżej 30 (20) punktów, wówczas uznaje się rynek za wyprzedany (ceny spadają, ale rośnie szansa na zdobycie przewagi przez kupujących).

Tym bardziej istotne są momenty, w których RSI wraca z obszaru wykupienia lub wyprzedania do strefy neutralnej. Założenie jest takie, że oscylator niejako wyprzedza czy też popędza ceny. Stąd np. powrót powyżej 20 czy 30 pkt będzie zachętą do nabywania papierów, zaś zejście poniżej 80 lub 70 pkt należy odbierać jako zapowiedź redukcji kursu.

W praktyce wygląda to tak:

Prezentujemy cztery wykresy, wykonane przy pomocy polskiego programu Power Trader. Mamy dwie spółki z głównego rynku GPW (Vistal Gdynia i Berling) oraz dwie z NewConnect (FORPosta i e-Muzyka). W przypadku Vistalu i e-Muzyki zastosowaliśmy RSI 14-dniowy, dla dwóch pozostałych podmiotów wzięliśmy wersję 7-dniową. Ta druga, jak łatwo zauważyć, daje bardziej urozmaicony obraz. Zaznaczyliśmy niektóre sygnały pro-zakupowy i pro-sprzedażowe, przy czym duża część z nich niewątpliwie miała spory sens. Są jednak i takie przypadki, w których sugestie RSI były fałszywe, albo też trudno byłoby się doszukiwać autentycznego związku pomiędzy nimi a tym, co nastąpiło np. dopiero po kilkunastu sesjach.

Analizie podlegają również dywergencje RSI (tzw. ruchy załamane, failure swings). Sygnałem sprzedaży jest sytuacja w której, mimo trwającej jeszcze zwyżki cen i osiągnięcia przez wykres kursu kolejnego szczytu, odpowiednie maksimum RSI lokuje się niżej niż poprzednie. Najlepiej, jeżeli równocześnie wykres oscylatora znajduje się powyżej linii 70 pkt.

Analogicznie prezentuje się sygnał kupna, tyle że w tym przypadku dołek RSI (biegnącego poniżej 30 pkt) powinien być wyżej od poprzedniego dołka. Potwierdzeniem sygnału jest wyraźne wybicie się wykresu poniżej linii wyprzedania lub powyżej linii wykupienia.

Koncepcja RSI została po raz pierwszy opisana przez J. Wellesa Wildera Jr. w książce New Concepts in Technical Trading, wydanej w roku 1978.

Kamil Kiermacz

BIBLIOGRAFIA:

M. Etzkorn, "Oscylatory", Wig Press 1999

"Zarządzanie portfelem inwestycyjnym. Inwestor indywidualny na rynku finansowym", red. J. Cichorska, Wyd. Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach 2015

J. J. Murphy, "Analiza techniczna rynków finansowych", WIG PRESS 1999