Baskijska partia Batasuna rozwiązała się

Baskijska partia niepodległościowa Batasuna ogłosiła samorozwiązanie. Taką decyzję zakomunikowali jej przywódcy - Maite Goyentexte oraz Jean-Claude Aguerre - podczas konferencji prasowej w Bajonnie. Partia działała we Francji od roku 2001, natomiast powołano ją do życia w roku 1978 w Hiszpanii. W tym kraju została jednak zdelegalizowana w roku 2003, co było karą za związki z podziemną formacją terrorystyczną ETA (Euskadi ta Askatasuna).

Batasuna głosiła hasła autonomii dla Basków. Jest to naród zamieszkujący zachodnie pogranicze Francji i Hiszpanii od niepamiętnych czasów. Ich pochodzenie jest niejasne, z pewnością nie mówią językiem indoeuropejskim. W Hiszpanii żyje ich ok. 2,3 mln, we Francji mniej niż 300 tysięcy. Sami siebie nazywają Euskara.

Warto zauważyć, że niedawno z hiszpańskiego więzienia zwolniona została Aurora Martin, jedna z byłych przywódczyń partii na terenie Francji. Teraz Batasuna ma zamiar szukać nowej formy działania (tak przynajmniej twierdzi).

ETA powstała w roku 1959 i przez wiele lat dawała się we znaki władzom hiszpańskim - zarówno za czasów dyktatury generała Franco, jak i później, po demokratyzacji państwa. Jest to organizacja o charakterze skrajnie lewicowym (taka była też Batasuna), co zresztą było sporą zmianą w nacjonalizmie baskijskim, jako że przez wiele lat przejawiał on niemały związek z siłami reakcyjnymi, takimi jak karliści.

ETA dokonywała licznych zamachów bombowych i innych aktów terroru, od 1968 roku w jej akcjach zginęło blisko 860 osób. Atakowano funkcjonariuszy policji, sędziów i prokuratorów, wojskowych, hiszpańskich nacjonalistów, a także - świadomie lub nie - przypadkowych cywili. Pod koniec okres frankistowskiego, a także pod koniec lat 70-tych i na początku lat 80-tych pojawiły się zbrojne organizacje, za cichym przyzwoleniem władz zwalczające ETA równie brutalnymi metodami (np. GAL - Grupos Antiterroristas de Liberación czy BVE - Batallón Vasco Espanol, ta ostatnia odwoływała się do połączenia baskijskiego patriotyzmu z lojalizmem wobec Madrytu).

W hiszpańskich więzieniach przebywa ponad 700 osób skazanych za związki z ETA. Organizacja ta do pewnego stopnia podobna jest do IRA - Irlandzkiej Armii Republikańskiej. Ta ostatnia również przez wiele lat prowadziła akcje o charakterze zbrojnym, miała swoje skrzydło polityczne (Sinn Fein) oraz reprezentowała lewicową ideologię - i to mimo wywodzenia się z konserwatywnej, religijnej społeczności. Zarówno w przypadku ETA, jak i IRA, działalność terrorystyczna nie doprowadziła do realizacji deklarowanych postulatów. 20 październia 2011 roku ETA ogłosiła zakończenie działań zbrojnych. IRA dokonała rozbrojenia latem roku 2005, ale co jakiś czas aktywne stają się radykalne frakcje rozłamowe, takie jak np. Real IRA.

Kamil Kiermacz