Nowa ustawa o środkach przymusu bezpośredniego

Nowa ustawa o używaniu środków przymusu bezpośredniego przez służby mundurowe, która właśnie weszła w życie, precyzuje to, jakie środki znajdują się do dyspozycji ponad dwudziestu różnych formacji przeznaczonych do obrony porządku publicznego. Sejm uchwalił ustawę 24 maja, po pięciu dniach podpisał ją prezydent. Nowe przepisy dopuszczają (i opisują) ewentualne wsparcie policji nawet przez wojsko.

Odpowiednie postanowienie będzie mógł wydać prezydent na wniosek rządu, a w szczególnych, drastycznych przypadkach - minister obrony narodowej lub minister spraw wewnętrznych. Interweniujący żołnierze mieliby wówczas uprawnienia takie same jak policjanci. Oczywiście w niektórych kręgach ten nowy przepis budzi niepokój - bądź co bądź wizja wojska rozpędzającego uliczne demonstracje nie kojarzy się zbyt dobrze.

Z drugiej strony, przyznać trzeba, że ustawa porządkuje wiele kwestii. Na przykład dotąd dowódca mógł rozkazać oddziałom policyjnym użyć broni palnej. Teraz zwarte oddziały wszelkich służb nie będą mogły tego robić, chyba że zajdzie bezpośrednie zagrożenie życia (to akurat szerokie pojęcie) lub też ogłoszony zostanie stan wyjątkowy.

Zasadniczo pojedynczy policjant będzie wciąż zobowiązany do oddania strzału ostrzegawczego (poza sytuacją, w której realizacja tej procedury groziłaby jego bezpieczeństwu - lub bezpieczeństwu innej osoby). Ustawa zakazuje także dwóm służbom - BOR i ABW - używania kaftanów bezpieczeństwa i pasów obezwładniających, zaś Inspekcja Transportu Drogowego nie będzie mogła korzystać z takich narzędzi jak kajdanki na nogi, kolczatki czy blokady drogowe z pojazdów służbowych. Służba więzienna nie będzie mogła używać paralizatorów, choć będą mogły ich używać ABW, BOR, SOK, straż marszałkowska, leśna i łowiecka. ABW otrzyma też psy służbowe.

Co ciekawe, służby (niektóre) będą mogły używać materiałów wybuchowych i pirotechnicznych - celem pokonywania przeszkód lub ogłuszania i oślepiania (chwilowego).

J. Sobal