NIK wytyka GDDKiA niedociągnięcia i zaniedbania

"O interesy inwestora GDDKiA na ogół dbała rzetelnie, w umowach zabrakło jednak odpowiednich zabezpieczeń dla podwykonawców" - między innymi takim zdaniem Najwyższa Izba Kontroli podsumowuje efekty swych dociekań dotyczących tego, w jaki sposób Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad wykonywała swoje obowiązki w latach 2008 - 2011. Perypetie podwykonawców, którzy w ostatnich latach pracowali przy budowie autostrad, dróg oraz różnego rodzaju infrastruktury, a później nie mogli doczekać się zapłaty za swe usługi, to historie tyleż znane, co i przygnębiające. W roku ubiegłym miały one poważny związek z licznymi bankructwami i problemami finansowymi w branży budowlanej.

Ogólna ocena działań GDDKiA jest pozytywna - choć stwierdzono nieprawidłowości. Jeśli chodzi o dane statystyczne, to w badanym okresie wybudowano 1.371,63 km dróg. GDDKiA wydała niemal 79 mld zł zarówno na budowę nowych dróg, jak i remont już istniejących. 19,3 mld to kwota unijnych refundacji (włącznie z pierwszym półroczem 2012), jakimi objęte zostały te inwestycje.

NIK zauważa, że przy organizacji przetargów GDDKiA patrzyła przede wszystkim na cenę i wybierała tych oferentów, którzy proponowali wykonanie zadań za najmniejsze pieniądze. Zdarzało się zatem, że wybierano oferty opiewające na kwoty niższe niż koszta budowy drogi. Znamienny był tu casus chińskiego przedsiębiorstwa COVEC, które, jak czytamy, "deklarowało wykonać za cenę o ponad połowę niższą od kosztorysu GDDKiA". Tymczasem po 20 miesiącach, gdy Dyrekcja zdecydowała się wreszcie odstąpić od umowy, "chińskie firmy zalegały wobec podwykonawców z płatnościami sięgającymi już 117 mln zł".

Główne uchybienia i nieprawidłowości, o jakich mowa w raporcie NIK, polegały na: 1) realizacji inwestycji drogowych z naruszeniem umów o ich dofinansowanie, co skutkowało zmniejszeniem lub odebraniem funduszy unijnych; 2) nierzetelnym realizowaniu postępowań przetargowych, czego skutkiem bywała dowolność postępowań, stwarzająca okazje korupcyjne; 3) nieskutecznym nadzorze w zakresie realizowanych inwestycji drogowych.

Wspomniana dowolność postępowania przejawiała się w takich praktykach jak np.: zawieranie kontraktu na budowę drogi bez zabezpieczenia środków na jego realizację lub nierzetelne sprawdzenie tego, czy oferty zawierały rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.


B. Garga