NIK zajmie się budżetem państwa

Każdego roku Najwyższa Izba Kontroli sprawdza wykonanie budżetu państwa. W Polsce funkcjonuje niemal czterysta instytucji gospodarujących pieniędzmi podatnika, dlatego tak istotne jest okresowe kontrolowanie tego, w jaki sposób fundusze są wydawane. W związku z tym NIK sprawdza, czy odpowiednie kwoty trafiają tam, gdzie miały trafić, czy pieniądze nie są marnowane na rzeczy nieistotne lub wydawane w sposób nierzetelny.

Lista instytucji, w których przeprowadzana będzie kontrola, zmienia się każdego roku, co ma zapewnić zarówno możliwie szeroki obraz rzeczywistości, jak i odzwierciedlić aktualne postulaty i wątpliwości obywateli. Rezultatem kontroli są dwa dokumenty: w pierwszym zawarta jest szczegółowa analiza realizacji założeń polityki pieniężnej państwa, a w drugim opinia w sprawie udzielenia absolutorium dla Rady Ministrów za wykonanie budżetu. Latem prezes NIK (obecnie jest nim Jacek Jezierski, powołany na to stanowisko w roku 2007) przedstawi oba wspomniane dokumenty na posiedzeniu Sejmu.

Najwyższa Izba Kontroli przewiduje w roku 2013 przeprowadzenie ponad dwustu różnego rodzaju kontroli. Przewidziane są kontrole m.in. polityki migracyjnej, profilaktyki narkomanii, działalności Centralnego Ośrodka Sportu, zwalczania oszustw w podatku VAT czy procesu budowy ekranów akustycznych na drogach. Prócz tego NIK zbada, jak funkcjonują parki narodowe, sieci energetyczne i gazowe, monitoring uliczny w miastach, fotoradary i straż miejska.

NIK podlega Sejmowi. Izba powołana została w roku 1919 dekretem wydanym przez Józefa Piłsudskiego, wówczas Naczelnika Państwa. Po II wojnie światowej władze komunistyczne reaktywowały ją w roku 1949, przy czym w latach 1952-1957 zamiast NIK funkcjonowało Ministerstwo Kontroli Państwowej. Prezesa NIK  - na wniosek Marszałka Sejmu albo co najmniej 35-osobowej grupy posłów - powołuje Sejm bezwzględną większością głosów, przy czym wyrażona musi zostać także zgoda Senatu. W niektórych przypadkach Sejm ma prawo odwołać prezesa. Jego kadencja trwa 6 lat, może on zostać wybrany także po raz drugi - ale już nie po raz trzeci.

Kamil Kiermacz