UOKiK krytycznie o deweloperach

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zbadał, czy krajowi deweloperzy przestrzegają nowych przepisów. Kontrola wykazała jednak szereg nieprawidłowości.

Jest to dopiero pierwsza kontrola Urzędu od czasu wejścia w życie (było to 12 kwietnia 2012 roku) nowej ustawy o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego. Trwała ona od kwietnia do grudnia ubiegłego roku. UOKiK prześwietlił 1162 wzorce umów sprzedaży mieszkania bądź domu na pierwotnym rynku, aż 565 prospektów informacyjnych i 1239 faktycznie zawartych umów.

Odnotujmy, że głównym celem nowej ustawy było zapewnienie środka protekcji finansów klientów w przypadku ewentualnego bankructwa dewelopera – mieszkaniowego rachunku powierniczego w czterech możliwych konfiguracjach. Jak się okazuje, tylko jeden z grupy skontrolowanych deweloperów nie przestrzegał tego obowiązku za co od UOKiK otrzymał zarzuty stosowania praktyk, które naruszają zbiorowe interesy konsumentów.

Kontroli podlegało 93 przedsiębiorców, wliczając w to 9 spółdzielni trudniących się działalnością deweloperską. Aż w 89 przypadkach wykryto nieprawidłowości, a 470 postanowień umownych zostało zakwestionowanych przez Urząd.

Jak wspominaliśmy na początku, jednym z obszarów kontroli były również prospekty informacyjne. Tutaj 9 z 84 deweloperów nie zamieściło w nich odpowiednich informacji, postawiono również 11 zarzutów. To, jak informuje UOKiK, uprawnia nabywcę do odstąpienia od umowy w ciągu 30 dni bez ponoszenia jakichkolwiek kosztów. Chodzi m.in. o braki harmonogramu prac, a także informacje o możliwości odstąpienia od umowy.

Jednym ze skutków nowych przepisów jest także nakaz zamieszczenia w umowie informacji m.in. o opisie zasad działania rachunku powierniczego, cenie, powierzchni lokalu (oraz sposobu jej pomiaru), terminie startu i finalizacji prac budowlanych oraz przeniesienia praw na ostatecznego nabywcę. Co ważne, brak jakiegokolwiek ze wskazanych wyżej punktów uprawnia nabywcę do darmowego odstąpienia od umowy. Efekt kontroli? 10 deweloperów nie dokonało zamieszczenia wymaganych w ustawie treści, co poskutkowało postawieniem 12 zarzutów.

Problematyczne były również same wzorce umowne. Urząd zakwestionował 470 klauzul – głównie te powodujące wyłączenia bądź ograniczenie odpowiedzialności dewelopera za nienależyte lub pełne niewykonanie umowy. Co więcej, 75 przedsiębiorców unikało reperkusji z tytułu nieterminowego oddania lokalu, zmiany jego powierzchni czy też wady w wykonaniu. Deweloperzy utrudniali również odstąpienie od umowy w wypadku zmiany ceny, a także nakładali na konsumenta bezprawne obowiązki (np. ubezpieczenia bądź wykończenia lokalu).

Jacek Jarosz