Konsument może niekiedy być przeświadczony, że jeśli wyraził zgodę na postanowienia danej umowy (zawartej np. ze sklepem), to od tego momentu w pełni go one obowiązują, sam bowiem zawinił lekkomyślnością czy niefrasobliwością. Nie do końca jednak tak jest, ponieważ przepisy prawa stoją ponad niektórymi klauzulami zawartymi w umowach – wówczas konsument nie jest zobowiązany do ich przestrzegania (nawet jeśli dokonał transakcji w oparciu o regulamin zawierający takie niedozwolone postanowienia). Umowa nie może być skonstruowana tak, by w rażący sposób naruszała interesy konsumenta tudzież dobre obyczaje.

W art. 385 par. 3 Kodeksu Cywilnego znaleźć można wykaz tzw. klauzul abuzywnych (a więc stanowiących nadużycie):

 Przyjmuje się zatem, że niedozwolone postanowienia umowne to te, które w szczególności:

1)    wyłączają lub ograniczają odp. względem konsumenta za szkody na osobie,

 2)    wyłączają lub istotnie ograniczają odp. za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania,

3)    wyłączają lub istotnie ograniczają potrącenie wierzytelności konsumenta z wierzytelnością drugiej strony,

4)    przewidują postanowienia, z którymi konsument nie miał możliwości zapoznać się przed zawarciem um.,

5)    zezwalają kontrahentowi na przeniesienie praw i przekazanie obowiązków wynikających z um. bez zgody konsumenta,

6)    uzależniają zawarcie um. od przyrzeczenia przez konsumenta zawierania w przyszłości dalszych um. podobnego rodzaju,

7)    uzależniają zawarcie, treść lub wykonanie um. od zawarcia innej um., nie mającej bezpośredniego związku z umową zawierającą oceniane postanowienie,

8)    uzależniają spełnienie świadczenia od okoliczności zależnych tylko od woli kontrahenta,

9)    przyznają kontrahentowi uprawnienia do dokonywania wiążącej interpretacji um.,

10)    uprawniają kontrahenta do jednostronnej zmiany um. bez ważnej przyczyny wskazanej w tej umowie,

11)    przyznają tylko kontrahentowi uprawnienie do stwierdzania zgodności świadczenia z umową,

12)    wyłączają obowiązek zwrotu konsumentowi uiszczonej zapłaty za świadczenie nie spełnione w całości lub części, jeżeli konsument zrezygnuje z zawarcia um. lub jej wykonania,

13)    przewidują utratę pr. żądania zwrotu świadczenia konsumenta spełnionego wcześniej niż świadczenie kontrahenta, gdy strony wypowiadają, rozwiązują lub odstępują od um.,

14)    pozbawiają wyłącznie konsumenta uprawnienia do rozwiązania um., odstąpienia od niej lub jej wypowiedzenia,

15)    zastrzegają dla kontrahenta uprawnienie wypowiedzenia um. zawartej na czas nieoznaczony, bez wskazania ważnych przyczyn i stosownego terminu wypowiedzenia,

16)    nakładają wyłącznie na konsumenta obowiązek zapłaty ustalonej sumy na wypadek rezygnacji z zawarcia lub wykonania um.,

17)    nakładają na konsumenta, który nie wykonał zobowiązania lub odstąpił od um., obowiązek zapłaty rażąco wygórowanej kary umownej lub odstępnego,

18)    stanowią, że um. zawarta na czas oznaczony ulega przedłużeniu, o ile konsument, dla którego zastrzeżono rażąco krótki termin, nie złoży przeciwnego oświadczenia,

19)    przewidują wyłącznie dla kontrahenta jednostronne uprawnienie do zmiany, bez ważnych przyczyn, istotnych cech świadczenia,

20)    przewidują uprawnienie kontrahenta do określenia lub podwyższenia ceny lub wynagrodzenia po zawarciu um. bez przyznania konsumentowi pr. odstąpienia od um.,

21)    uzależniają odpowiedzialność kontrahenta od wykonania zobowiązań przez osoby, za pośrednictwem których kontrahent zawiera um. lub przy których pomocy wykonuje swoje zobowiązanie, albo uzależniają tę odpowiedzialność od spełnienia przez konsumenta nadmiernie uciążliwych formalności,

22)    przewidują obowiązek wykonania zobowiązania przez konsumenta mimo niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przez jego kontrahenta,

23)    wyłączają jurysdykcję sądów polskich lub narzucają rozpoznanie sprawy przez sąd, który wedle ustawy nie jest miejscowo właściwy.

Każdy, wobec kogo może być zastosowana klauzula, co do której sądzi on, że można ją zakwestionować, może wnieść w tej sprawie powództwo (tj. powództwo o uznanie takiej klauzuli za niedozwoloną). W szczególności może to uczynić organizacja społeczna, zajmująca się ochroną interesów konsumentów, podobnie rzecznik konsumentów i Prezes UOKiK. Sprawy tego rodzaju rozpatrywane są przez Sąd Okręgowy w Warszawie.