Cykl koniunkturalny to występujące naprzemian okresy przyspieszenia i spowolnienia tempa wzrostu gospodarczego. Typowy cykl koniunkturalny w gospodarce trwa kilka lat i składa się z czterech faz (kryzys, depresja, ożywienie i rozkwit).

Analizę cyklu zazwyczaj zaczyna się od fazy kryzysu (alborecesji w zależności od skali spadku produkcji), a więc gwałtownego spadku aktywności gospodarczej. Faza ta charakteryzuje się nadprodukcją (przewagą podaży w porównaniu z popytem), co z kolei wywołuje spadek wielkości gospodarczych, przy czym tempo spadku poszczególnych wielkości jest różne. Charakterystycznymi dla kryzysu są spadek produkcji, przychodów, zysków i cen, oraz wzrost bezrobocia. Zmniejsza się stopień wykorzystania zasobów, w związku z czym również ogranicza się inwestycje.

Kolejną fazą cyklu koniunkturalnego jest faza depresji,  która cechuje się względną stabilizacją gospodarki na obniżonym poziomie. Na rynku pozostają tylko te firmy, które przy tak niskich cenach osiągają jeszcze jakieś zyski. Banki równocześnie w sposób maksymalny ograniczają dostępność do kredytów. W pewnym momencie tej fazy gospodarka osiąga najniższy poziom – tzw. dolny punkt zwrotny. Gospodarka działa wówczas na zwolnionych obrotach, zarówno inwestycje jak i konsumpcja nie wykazują tendencji malejącej. Dochodzi wówczas do dna kryzysu. W tym czasie przedsiębiorcy, którzy przetrwali kryzys, wykorzystują okres niesprzyjającej koniunktury, stopniowo dokonując renowacji kapitału - powoli zwiększają zatrudnienie i inwestycje. 

Zaczyna się faza ożywienia, a wraz z nią zaczyna się poprawiać relacja cen do kosztów wytwarzania, co w konsekwencji prowadzi do zwiększenia zysków. Banki obniżają stopę procentową, w wyniku czego kredyty stają się tańsze. Rosną też kursy akcji i obligacji. Fazę ożywienia cechuje wzrost produkcji, zatrudnienia, inwestycji, popytu, cen oraz spadek bezrobocia.

Kiedy ożywienie obejmuje coraz to nowe dziedziny życia gospodarczego osiągając fazę szczytowego rozwoju, rozpoczyna się faza rozkwitu odznaczająca się dalszym wzrostem (choć w zwolnionym tempie) poszczególnych wskaźników aktywności gospodarczej. Szczytowy stan koniunktury gospodarka wykazuje wtedy, kiedy inwestycje osiągając maksymalny poziom, przestają dalej rosnąć.