Spółka jednoosobowa jest spółką kapitałową, w której wszystkie udziały lub akcje należą do jednego wspólnika lub akcjonariusza. Prawo dopuszcza utworzenie spółki jednoosobowej tylko w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością albo spółki akcyjnej. Nie jest możliwe powołanie jednoosobowej spółki osobowej.

 Założenie jednoosobowej spółki wiąże się z ponoszeniem niemałych kosztów (zarówno jej utworzenia jak i utrzymywania), dużym formalizmem, niemożnością korzystania z uproszczonych form prowadzenia księgowości oraz tzw. podwójnym opodatkowaniem.

 Spółki jednoosobowe są tworzone przede wszystkim po to, aby ograniczyć ryzyko związane z prowadzeniem działalności gospodarczej (przedsiębiorcy tworzący spółkę wyłączeni są od osobistej odpowiedzialności). Za zobowiązania spółki jednoosobowej odpowiada bowiem ona sama (jako, że jest osobą prawną).

 Zakładanie jednoosobowych spółek akcyjnych przewidziane jest dla Skarbu Państwa, związków samorządu terytorialnego oraz jednoosobowych spółek Skarbu Państwa, tworzonych w procesie prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych oraz w sytuacji, gdy spółka utworzona została z majątku pozostałego po likwidacji przedsiębiorstwa państwowego.