Franchising to jedna z metod prowadzenia działalności gospodarczej, polegająca na prowadzeniu przedsiębiorstwa pod cudzą marką. Jest to długoterminowa umowa zawarta między franczyzodawcą (właścicielem marki) a franczyzobiorcą (korzystającym), w której franczyzodawca zezwala na używanie przez franczyzobiorcę znaku towarowego oraz marki firmy na potrzeby prowadzenia własnej działalności gospodarczej w zamian za określone wynagrodzenie pieniężne.

Przedmiot franchisingu stanowi koncepcja prowadzenia działalności gospodarczej zgodnie z określonymi procedurami i zasadami. Franczyzobiorca uzyskuje od franczyzodawcy prawo do korzystania ze znaku firmowego, know-how, technologii oraz produkcji lub handlu. Franczyzodawca udostępnia także korzystanie z określonego zespołu praw, koncepcji, wiedzy, doświadczenia, określonych procedur i organizacji, dzieli się technikami operacyjnymi (udostępnia receptury) wynikającymi z wieloletniego doświadczenia. Franczyzobiorca otrzymuje również jednolite wyposażenie oraz pomoc handlową i techniczną.

W umowie franchisingu biorą udział dwa podmioty: franczyzodawca i franczyzobiorca.

Franczyzodawca to najczęściej podmiot gospodarczy o ugruntowanej pozycji rynkowej, który udziela pozwolenia na używanie przez franczyzobiorcę znaku towarowego oraz marki firmy. Firma macierzysta udziela franczyzobiorcy wszechstronnej pomocy finansowej, handlowej i technicznej, z drugiej jednak strony kontroluje przestrzeganie narzuconych zasad i zachowanie określonych standardów jakościowych.

Franczyzobiorca to podmiot gospodarczy, prowadzący działalność gospodarczą pod szyldem cudzej marki na określonych zasadach i za uzgodnioną opłatą. Musi się on stosować do narzuconych przez franczyzodawcę reguł, utrzymania ustalonych standardów jakości, do prowadzenia księgowości według określonych przez firmę macierzystą zasad oraz do regularnego przekazywania sprawozdań finansowych do franczyzodawcy w celu ich kontroli.

 Przy zastosowaniu różnych kryteriów, wyróżnić można różne rodzaje franchisingu. I tak biorąc pod uwagę kryterium charakteru działalności gospodarczej, jaką mogą obejmować stosunki franchisingu wymienić należy:

- franchising przemysłowy,

- franchising handlowy,

- franchising usługowy.

Stosując jako kryterium sposób powoływania do bytu stosunków franchisingu wyróżnia się:

- franchising bezpośredni - umowa franczyzy zawierana jest bezpośrednio przez franczyzodawcę z franczyzobiorcą,

- franchising pośredni – ma miejsce, gdy osoba zamierzająca prowadzić działalność na danym terenie, sama nie tworzy stosownej sieci, a zawiera umowę z przedsiębiorcą, który prowadzi działalność gospodarczą i spełnia jego oczekwiania,

- franchising indywidualny – forma podobna do franchisingu bezpośredniego. Tutaj jednak umowa franczyzy nastepuje pomiędzy franczyzodawcą, a jednym i konkretnym podmiotem. Pozwala ona ona na otwarcie jednego przedsiębiorstwa i działanie w określonym obszarze,

- franchising podporządkowany – charakteryzuje się przede wszystkim istotnym powiązaniem prawnym i gospdoarczym pomiędzy franczyzodawcą a franczyzobiorcą,

- franchising wielokrotny – sytuacja przeciwna do franczyzy indywidualnej. W umowę franczyzodawca zezwala na utworzenie przez franczyzodawcę kolejnych jednostek (ich liczba jest określona w umowie).