Czarna gospodarka (szara strefa) to część produkcji odbywająca się w sposób niezarejestrowany i nielegalny, bez płacenia należnych podatków i opłat na rzecz budżetu państwa. Elementami szarej strefy są np. praca „na czarno” niezarejestrowanego pracownika, działanie unikającej płacenia podatków firmy, nielegalna sprzedaż towarów i usług (bez odprowadzania należnych podatków) czy wykonywane odpłatnie, ale bez zgłoszenia do odpowiednich organów i spełnienia określonych wymogów podatkowych, usługi na rzecz sąsiadów (np. naprawy domowe lub sprzątanie). Nie zalicza się natomiast do szarej strefy działalności przestępczej i kryminalnej. Najczęściej szarą strefę wywołują wysokie podatki, niesprawność instytucji publicznych odpowiedzialnych za ich naliczanie i pobór oraz rejestrację działalności gospodarczej, mało przejrzyste i nieprzychylne przedsiębiorcom przepisy oraz biurokracja.

Uważa się, że choć istnienie dużej szarej strefy jest dla gospodarki raczej niekorzystne, to walka z nim nie powinna odbywać się poprzez próby zniszczenia tej działalności, ale poprzez zachęcanie do jej legalizacji, czemu służą m.in. działania na rzecz obniżenia uciążliwości podatków, uproszczenia przepisów prawnych i redukcja biurokracji. Czasem również stosuje się rozwiązania kontrowersyjne, jak abolicja podatkowa.